| Cyber-Man |
ПОСЛЕДНОТО ПИСМО НА ОРЦЕ ПОП ОРДАНОВ до свршеницата
Смислата на мојот живот е да работам и да умрам за Македонија
"Сакана единствена Кате,
Кога ќе го читаш моето писмо мене веќе нема да ме има - јас ќе бидам труп или веќе фрлен во некоја дупка како претепано куче. Но, во ситуацијава кога пред мојата смрт ми останува да живеам уште еден час или два, додека ја фрлам и последната бомба и да го тргнам чкрапецот на мојот нагант, мислам на тебе, писмото нека ти докаже колку многу те сакам.
Од првиот пат кога те видов, те засакав. Ти ми беше единствена радост, но чувствував дека немам право да се врзувам со тебе. Јас не си припаѓам себеси, а на делото кое што беше цел и смисла на мојот живот.
Да работам и да умрам за слободата на мојот народ, на мојата сакана ценета Македонија.
Те сакав со сите пори на моето тело. Чувствував потреба да те гледам, да го слушам твојот глас како звукот на цитрата. И сепак те одбегнував зашто ме плашеа честите средби со тебе ми ја ослабнуваа волјата ми ја смекнуваа десницата, зашто ти ми беше единствената врска со животот.
А не требаше ништо да ме врзува за него.
Понекогаш бев груб дури и суров со тебе. Прости ми за грубоста и суровоста. Зад нив ја криев безграничната љубов, а срцето ми крвавеше. Верувам ќе ми простиш, ти си добра, а јас сега жалам што не бев подобар, повнимателен и понежен кон тебе.
Сигурно ќе прашаш: Неопходно ли е да умрам?
За мене нема друг излез. Го поддржував пред моите другари ставот: Тој што не ги штеди животите на другите нема право да го штеди ни сопствениот живот.
Знаев дека нашата акција ќе им причини смрт на многу невини луѓе, ќе донесе многу солзи и страдања. Зар по сето тоа што ќе го сториме јас ќе имам право да живеам? Мислам ќе биде ниско и подло.
Да умрам, за мине е врховна повелба на мојата совест. И потоа мојата девиза беше - не зборови а дело, а крајот е тој што го краси делото.
Има и едно последно сообразување, не сакам да му причинам задоволство на непријателот да се гаври со мене да си подигрува.
Зошто ми е живот лишен од слобода. Да тлее во некоја темна ќелија на Еди Куле или да се стопи под жешкото сонце на Сахара?
Не, претпочитувам да умрам!
Со мојата смрт ќе им го фрлам на непријателите, поробувачите на мојата татковина, мојот безграничен презир. Како што живеев, така сакам и да умрам - скромно и чесно, до крај верен на себеси, сакав да бидам и останам и една целосна личност.
Треба да завршам. Времето не чека. Многу нешта навираат во мојата душа
Но, ќе ги чуеш. Така е подобро. Срцето ти претскажа што би сакал да ти пишам во овој последен час. Ќе мине време, раната ќе ти зарасне. Животот е посилен од се.
Ти пожелувам, не, те молам да си најдеш друг маж, достоен за твојата љубов и нему дај му го своето срце и својата љубов. Дај му ги оние радости што ги чуваше и ги намени за мене.
Ти пожелувам да бидеш среќна.
Понекогаш во вечерните часови, кога спомените довеани од вечерните сенки ќе навлезат во твојата душа, спомни си за мене. Ти благодарам за тоа.
Те прегрнува и те бакнува првиот и последен од гемиџиите, од самооткажаните.
Твојот Орце."
(Писмото е напишано во 1903 година) |
| Barneys |
Жртви
Убиени и заклани 1.779 души, обесчестени 2.152 жени
Во текот на Илинденското востание имало 203 битки, во кои загинале 948 востаници. Вкупно во востанатата област на Битолскиот вилает - во околиите: Битолска, Костурска, Леринска, Охридска и Кичевска целосно или делумно изгорени 122 села со 8.646 куќи, а останати без покрив 51.606 жители; убиени и заклани 1.779 души; обесчестени 2.152, заробени 37 жени и моми.
Крушево скапо ја плати Републиката. Беа убиени 117 души. Меѓу нив 15 жени, 5 моми и 6 деца, умреа под ударите на аскерот и башибозукот и во пламењата на запалениот град. Над 150 моми и жени беа силувани, 159 куќи и 210 дуќани - поголем дел од чаршијата - изгореа. Над 80.000 златни лири беше штетата од опожарените згради, уништената покуќнина и стока, украдените драгоцености. |