Trgovija so luge
Denes vo 21 vek vo site drzavi vo svetot, zaedno so terorizmot,borbata protiv ovaa pojava e na prvo mesto, toa se slucuva niz celiot svet, vo site kontinenti i za zal se uste raste. Brojot na oficijalnite zrtvi od trgovijata so luge vo svetot godisno se dvizi megu 500.000 i 2.000.000, a fakticki brojot e pogolem. Vo Jugoistocna Evropa kade sto spaga i Makedonija brojot na zrtvite vo poslednite 10 godini se broi so stotici iljadi, oficijalniot istiot e vo porast a se predpostavuva deka ovoj broj e uste pogolem. Republika Makedonija poradi svojata geografska polozba kako most pomegu Azija i Evropa e vo geografskiot region vo koj sto e prisutna trgovijata so luge i e identifikuvana kako zemja na tranzit i glavna destinacija. Strategijata i prevencijata od suzbivanje na trgovijata so luge vo sproveduvanjeto na zakonite i megunarodnite dogovori nuzno bara primena na posebni istrazni merki, zastita na svedocite, sorabotnicite na pravdata i na zrtvite. Toa bara sorabotka vo razmena na informacii na nacionalno nivo, na regionalno nivo, na evropsko i na svetsko nivo, gradenje na globalna strategija i razvivanje na konkretni mehanizmi za efikasna borba protiv ova zlo.
Ova delo e inkriminirano vo Krivicniot Zakonik na RM i vo Konvencijata na OON protiv transnacionalniot organiziran kriminal od 2000 godina so protokolot za prevencija, suzbivanje i kaznuvanje na trgovijata so lica, posebno trgovijata so zeni i so deca i protokolot protiv kriumcarenje na migranti po kopnen, voden i vozdusen pat.
Megutoa bi sakal da dadam mal osvrt na toa sto predstavuva trgovijata so luge za da im stane malku pojasno na clenovite na forumov koi imaat mali ili voopsto ne znaat sto e toa i kako moze da se covek zastiti od ovaa pojava. Vo clenot 418-A od KZ pod poimot trgovija so luge se podrazbira toj sto so sila,seriozna zakana, doveduva vo zabludi ili drugi formi na prisiluvanje, grabnuvanje, izmama so zloupotreba na svojata polozba ili sostojba na bremenost, nemok, fizicka ili mentalna nesposobnost ma drug, ili so davanje ili primanje pari ili druga korist zaradi dobivanje soglasnost na lice koe ima kontrola nad drugo lice, vrbuvanje, prevezuvanje, prenesuvanje, kupuvanje, prodavanje, zasolnuvanje, ili prifakanje zaradi eksploatacija po pat na prostitucija ili drugi formi na seksualna eksploatacija, pornografija, prinudna rabota ili sluguvanje robstvo, prisilni brakovi, prisilna fetilizacija, nezakonsko posvojuvanje, ili nedolicen odnos ili nedopusteno presaduvanje delovi od coveckoto telo se kaznuva so kazna zatvor od najmalku 4 godini.
2.Toj sto vrbuva,prevezuva,prenesuva,kupuva,prodava,zasolnuva ili prifaka deca ili maloletni lica zaradi eksploatacija na ovoj clen ke dobie kazna spored zakonot najmalku 8 godini.
3.Toj koj sto ke odzeme ili unisti licna karta, pasos, ili tuga identifikaciska isprava zaradi vrsenje na deloto od pogore navedenite stavovi ke se kazni so kazna zatvor od najmalku 4 godini.
4.Toj koj sto koristi ili ovozmozuva koristenje na drug seksualni uslugi od lice za koe znae deka e zrtva na trgovija so luge ke se kazni so zatvor od 6 meseci do 5 godini. Ovoj stav e potrebno da mu obrnete pogolemo vnimanie a ke vidite i zasto.
5.Ako deloto pod stav 4 na ovoj clen e storeno so dete ili maloletno lice storitelot ke se kazni so zatvor od najmalku 8 godini.
Ako deloto go stori pravno lice se kaznuva so paricna kazna. Predmetite so koi se prevezuvali zdrtvite se odzemaat.
Trgovijata so luge vo sustina e ednostavno krivicno delo koe e mnogu tesko da se dokaze vo praktikata. Imeno postojat dva oblici eden potezok i eden polesen, megutoa sustinata na deloto se sostoi vo 3 fazi
1 Faza : Vrbuvanje, ili regrutiranje na zrtvata vo zemjata od kade doaga, koja pretezno se ostvaruva po pat na izmama
2.Faza: Ovaa faza se sostoi vo transportiranje na zrtvite do zemjata na destinacijata i koe e najcesto dobro organizirano.
3.Faza: Tretata faza se sostoi vo eksploatacija, odnosno iskoristuvanje na zrtvata vo zemjata kade sto pristignala za seksualni uslugi.
Ke navedam eden primer za da vidite kako seto toa izgleda bidejki cesto teorijata bez praksa moze da ve dovede vo zabuna. Imeno Vrhovniot Sud na RM gi odbil baranjata na Z.J. i na M.T. kako neosnovani za krivicnoto delo trgovija so luge i istite gi kaznil so kazna zatvor vo traenje od po 6 godini. Vo obrazlozenieto se naveduva deka prifakanjeto na stranski drzavjanki, ogranicuvanjeto na nivnata sloboda na dvizenje, so drzenje zakluceni vo stanot, prisilbata, maltretiranjeto, i tepanjeto se tokmu del od celokupniot odnos na deloto vo koja e sodzano corpus delicti ili kako sto se vika e ostvarena smislata na soodvetnoto krivicno delo. Imeno stranskite drzavjanki bile cuvani vo stan za da im davaat seksualni akti na licata koi im gi naogala obvinetite. Imeno nesporno e deka zrtvata A.C. ilegalno ja pominala nasata granica i bila prevezena od N.N koj ja odnel vo hotelot Panorama sto znaci deka e dovedena vo R.M preku organiziran kanal za nejzino prenesuvanje za da bide potoa drzana, i zaklucena vo stan zaedno so liceto E.K. od strana na osudeniot M.T. koj sto i go zel pasosot i i nosel hrana vo stanot, zaedno so osudeniot Z.J dodeka pak istovremeno ostetenata ne smeela da izleguva nikade bez nivna dozvola, pritoa upatuvajki i se na nejze so zborovite deka ke bide tepana maltretirana i ubiena ako ne dava seksualni uslugi, pri sto taa i pokraj faktot sto ne se soglasuvala so toa i ne sakala da dava takvi seksualni uslugi istata bila prinudena i morala da gi dava za sto klientite im plakale na sega veke osudenite lica.
Od sevo ova se gleda deka dejstvijata na osudenite nedvosmisleno ukazuvaat na toa dela celta im bila ostetenata A.C da se koristi za eksploatacija po pat na prostitucija, so upotreba na sila, ogranicuvanje na slobodata na dvizenje, kako i iskoristuvanje na nemokta na ostetenata sto vprocem rezultiralo i so toa taa po nalog na osudenite da ima seksualni odnosi so klienti koi gi naogale sega osudenite. Od ova se gleda deka dokazuvanjeto na ova krivicno delo e dosta slozeno i storitelite prezemaat sindzir na dejstvija.
Republika Makedonija kako zemja vo koja e prisutna trgovijata so luge se vklopuva vo borbata proiv ova zlo i go ima usoglaseno zakonodavstvoto so site megunarodni konvencii i protokoli. Na 1 januari 2006 stapi na sila i zakonot za zastita na svedoci koi bi trebalo da pridonese kon polesno spravuvanje so ovoj problem. Zastita na licata moze da se vrsi preku vklucuvanje vo programata za zastita na svedoci po baranje na javniot obvinitel istrazen sudija ili pretsedatelot na sovetot. Vo ovoj kontekst e dosta vazno da se objasni sto znaci svedok za da nema zabuni.
Pod svedok se podrazbira lice koe soglasno Zakonot za krivicna postapka ima svojstvo na svedok i poseduva informacii za izvrsuvanjeto na krivicnoto delo, za negoviot storitel i drugi vazni okolnosti odnosno podatoci i informacii od znacenje za krivicnata postapka koi sto se neophodni i resavacki za dokazuvanjeto na krivicnoto delo so ciesto iznesuvanje se izlozuvaat na opasnost zivotot zdravjeto slobodata fizickiot integritet i imotot od pogolem obem na svedokot, a dodeka pak pod zrtva se podrazbira sekoe lice koe se javuva vo svojstvo na svedok na koe so krivicno delo mu e povredeno ili zagrozeno nekoe negovo licno ili imotno pravo koesto poseduva informacii od znacenje za krivicnata postapka so ciesto davanje informacii mu bile izlozeni vo opasnost negoviot zivot, zdravjeto slobodata i fizickiot integritet.
Spored zakonot za zastita na svedoci predvideno e da se formira oddelenie za zastita na svedoci koj e sostaven od 5 clena i toa: predstavnik od Javnoto Obvinitelstvo od redovite na zamenicite obviniteli, Direktorot na Upravata za izvrsuvanje na sankcii, eden predstavnik od Ministerstvoto za Pravda, predstavnik od Ministerstvoto za vnatresni, i eden clen od Oddelenieto za zastita na svedoci.
Od ona sto jas raspolagam vo momentov vo RM od oblasta na trgovijata so luge, posreduvanje pri vrsenje prostitucija i kriumcarenje migranti vo tekot na 2003-04 i prvoto tromesecije od 2005 godina se otkrieni 42 krivicni dela trgovija so luge vo vrska so sto bile otkrieni 42 v.v. so koi sto bile prijaveni 78 storiteli vo tekot na 2004 godina, otkrieno e 21 delo kriumcarenje na migranti so 28 izvrsiteli, 19 krivicni dela trgovija so luge so 42 izvrsiteli i 22 krivicni dela posreduvanje pri vrsenje prostitucija so 38 storiteli. Vo nad 90 % od slucaite kako edinstven dokaz vo postapkata e iskazot ili izjavata na zrtvata, dodeka pomalku se koristat drugite merki i nacini predvideni so zakonot kako sto se sledenje komunikacii, uvid i prebaruvanje vo kompjuterski sistemi, tajno nabljuduvanje, sledenje, i vizuelno tonsko snimanje na lica i predmeti so tehnicki sredstva, prividen simuliran otkup, i koristenje na sluzbeni lica so prekrien identitet. Ova mi se dopadna koga go citav zakonot e deka postoi zakonska moznost po pat na videokonferencija ili po telefonski pat koja se naoga na teritorijata na druga drzava i pri soslusuvanje na svedokot ili vestakot da se primenuvaat soodvetnite protokoli od Evropskata Konvencija za megunarodni prava i pravna pomos vo krivicnata materija.
Ona sto e mnogu vazno da go spomenam i koe smetam deka ke donese polemika e slednovo:
Potencijalnite zrtvi se najcesto zeni i devojki na vozrast od 19-30 godini, no se pogolem e i brojot na pomladi lica. Potencijalnite zrtvi najcesto se regrutiraat od mali ruralni sredini, ili sredno golemi gradovi, od siromasni regioni, najgolem broj se nevraboteni, i siromasni lica, najcesto se razboti za lica so niski edukativni sposobnosti, i mnogu retko zboruvaat stransi jazik/ci no ova ne e pravilo bidejki mozat da stanat zrtvi i lica koi se dobro educirani pa duri imaat i visoko obrazovanie. Spored zemjata na poteklo najgolem broj od zrtvite sto se zateknale vo RM vo 2004/05 bile od Moldavija i od Romanija odnosno od vkupno 744 zrtvi 358 poteknuvale od ovie dve drzavi, a drugite najcesto doagaat od sosedna Albanija, Bosna i Hercegovina, Bugarija, Litvanija, Ukraina, Rusija, Polska, Ceska, Srbija i Crna Gora i Kosovo?????
Spored polot i vozrasta od 744 zrtvi 99,8 % bile na vozrast od 18-24 godini.
Spored bracnata sostojba od 467 lica 66 procenti bile nemazeni, 59 % nemale deca 464 ili 62.37% bile so rabotno iskustvo i sl.
Smetam deka ova e dovolno za da se ima barem mali poznavanja za ovaa negativna pojava koja za zal vo RM zazema sve pogolem zamav.
| quote: |
| Originally posted by The_Crow Tokmu tuka lezi problemot Aleksandra ovoj vid kriminal i tesko moze da se otkrie bidejki se vrabotuvaat kako manekenki, najcesto im se vetuva probiv, sto ti znam vetuvanje na foto sesii i slicni takvi raboti znaci problemot lezi vo naivnosta i izmamata. A site sakaat da se afirmiraat da se istaknat i slicno i posle toa e sto e. |
Imam obichaj da chuvam shtampa ako ima interesni chlanaci, makar stari 5 godini, taka da bash ke proveram ako chuvam neshto od tie kade shto ima pisuvano za ova ke postiram. Se sekavam dosta zalni bea za citanje. Shto se odnesuva za devojkive potocno...golem udel vo ova ima i Ekonomskata sostojba vo nashata drzava, luge nemaat leb da jadat i ke prifatat bilo kakva rabota samo da se zaraboti nesho da se prezivee, pa kamo li nekoja atraktivna ponuda od ovoj vid: "manekenstvo", "rabota na jahta", "rabota vo rezidencija kaj demek neskoj bogatash kako navodno 'housekeeper'" itd itd.
ВО СУДОТ ВО САРАЕВО
Македонски државјанин обвинет за трговија со луѓе
Македонски државјанин обвинет за помагање во шверц на луѓе завчера во судот на БиХ во Сараево изјавил дека не е виновен, пишуваат босанските медиуми. Станува збор за Ељмиј Исени (32), кој дошол на третото рочиште од судскиот процес што се води против Албанецот Леонардо Души, првообвинетиот во меѓународниот шверц на луѓе. Бидејќи Исени не се појавил на првите две рочишта, судот ја издвоил кривичната постапка против него во однос на Души.
- Обвинетиот Исени изјави дека не знаел оти треба да дојде на судење бидејќи претходно ја променил адресата на живеење, а тоа не го пријавил во полицијата. Тој во весниците прочитал дека го бара судот, па дошол самиот на судење. Бидејќи Исени дојде на судењето и изјави дека не е виновен, постапката е повторно споена и сега ќе им се суди и нему и на Души - изјавил судијата што го води случајот.
Албанецот Души е обвинет за организиран криминал, шверц на луѓе, фалсификување исправи и тешка кражба. Според обвинението, Души со неколку лица, засега непознати за судот, договорал транспорт на луѓе од Албанија преку Црна Гора за Италија и други земји на ЕУ. Души фалсификувал пасош на име на државјанин на БиХ и изнајмил стан во Сараево, каде што биле сместувани илегалците. Албанецот го ангажирал Исени како возач и како помошник во преземањето на илегалците од Црна Гора во БиХ. Исени на 26 септември лани од границата презел двајца Албанци, кои ги пренел во станот на Души, каде што биле уапсени од полицијата. Исени ќе се брани од слобода се' до завршување на судењето, а Души е во екстрадициски притвор.
ОБСЕ
Од трговија со луѓе годишно се заработуваат 28 милијарди евра
Виена - Трговијата со луѓе последните години бележи драстично зголемување благодарение на големата заработка од оваа форма на криминал, изјави специјалниот пратеник на Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ) за борба против трговијата со луѓе, Хелга Конрад, во интервју за виенскиот весник „Стандард"
ОБСЕ проценува дека обртот од трговијата со луѓе годишно изнесува околу 28 милијарди евра. Според Конрад, трговците со луѓе не водат сметка за државните граници, бидејќи се организирани во комплексни мрежи. Таа ги обвини европските земји дека премногу внимание посветуваат на националната безбедност, а не водат многу сметка за трговијата со луѓе. Конрад посебно ги критикува државите - дестинации на жртвите на трговијата со луѓе, бидејќи нив не ги третираат како жртви, туку како лица кои се занимаваат со проституција, затоа што доброволно доаѓаат во тие земји и сакаат да останат таму. „Без јасни ветувања дека нема да бидат протерани од земјата, жртвите нема да дадат искази против трговците со луѓе", вели Конрад. (МИА)
Помош достапна 24 часа
Бесплатните телефонски СОС-линии 389 (2) 777 070 и 0 800 1111 наменети против трговија со луѓе, кои функционираат во рамките на невладината организација Отворена порта "Ла Страда", во иднина ќе бидат во функција на граѓаните 24 часа, секој ден. "Зголемувањето на работното време на СОС-линиите од досегашните 12 на 24 часа е резултат на зголемениот број јавувања што се евидентирани на СОС телефоните во последните пет месеци, како и потребата на граѓаните во секое време да имаат достапна линија за помош и информација за проблемот - трговија со луѓе, објаснуваат во Отворена порта. Инаку, Отворена порта Ла Страда - Македонија е невладина, непрофитабилна организација регистрирана во септември 2000 година, која работи на превенција и психо-социјална поддршка на потенцијални жртви и жртви од трговија со луѓе. Од друга страна, врши и навремено информирање за опасностите и последиците од трговија со луѓе, придонесува за спречување на овој вид криминално дејствување, а со тоа и за намалување на бројот на жените жртви.
Вечер, 7/5/2006