Kolede, Badnik i Bozhikj

Kolede, Badnik i Bozhikj
a-pin-dim	The Macedonian Orthodox Christmas celebration begins the evening of January 5th, which is known as kolede. Children go from door to door singing Christmas carols, heralding the birth of Jesus, and receiving fruits, nuts and candy from the people. Later in the evening, the elderly people from the neighborhood gather around a bonfire outside, and engage in a conversation about the past year and the year to come. The following evening is the Christmas Eve, when a traditional oak log (badnik) is brought to the home. This log is cut by the father of the household and his older son, while the table is being set for the Christmas Eve supper (Posna Vechera). The dinner cannot have anything derived from animals, and it cannot be cooked using cooking oil or other types of fat. The traditional dinner usually consists of baked fish. The dinner is the last day of a traditional 40-day Orthodox Lent, which is done in a way to honor the Virgin Mary for carrying baby Jesus. The oak log is cut into three pieces, representing the Holy Trinity, and each piece is brought into the house by the father. A member of the family receives a piece and places it on the fire. As this is done, the son and the father exchange a greeting: "Good evening and happy Christmas Eve" (Dobra Vecher i Vesel Badnik). While the log is being placed on the fire, the mother and the grandmother gather the children together into the room where the dinner is to be served. Each person carries a bundle of straw from outside, and together with the mother they spread the straw on the floor. The spreading of the straw on the house floor is meant to make the atmosphere more like that when the night Jesus was born. The house is decorated further decoratesd with oak and pine branches, representing the wish of the family for long and healthy life, "with health strong as oak, and with a life long as that of the oak." Then the christmas dinner is served on the same table that the Christmas candle is burning. As part of the dinner, homemade bread (pogacha) with a coin hidden in it (usually placed inside before it was baked) is served. The traditional belief is that whoever gets the coin in his/her piece, will have a particularly successfull year to look forward to. The Christmas candle is then lit, and everyone sings a Christmas hymn. Very early Christmas day, people attend the first morning church service. After the family returns from church, the first guests arrive. This is usually someone who is a dear friend of the family, and is especially honored during the celebration. The guests are met by the hosts, who kiss the guest three times on the cheeks and give him/her the Christmas greeting "Christ is born" (Hristos se rodi), and the guest replies "Indeed he is" (Voistinu Se Rodi). These greetings are exchanged throughout the three days or Christmas. After the exchange or the greetings, the guest shakes the burning oak log and when the sparks fly up, he/she expresses his/her best wishes for the family. This is usually done in some form of rhyme, mentioning the Special desires of the family. The Christmas dinner usually consists of roasted meat and other festive dishes; the meal marks the beginning of the Christmas celebration, which lasts for the following three days. The festive meal has to be rich, and should have meat as part of it, as it is meant to celebrate the birth of Jesus after the strict Orthodox Lent.
a-pin-dim	moze i podobro ali ne se zamaram po so ovdeka sum nikoj i nisto !
a-pin-dim	quote: Originally posted by f9 ПРВО -Озонче-не доликува од било кој принцип да во било какво време се однесувате на овој форум како што ке ви текне(Тупурковски би го објаснил ова со зборот Волунтаризам) f9 ubavo od tebe ali neznam na koj kazuvash ........ tija sto namisluvat toaa pravat ne e em bitno dali dolikuva ili ne bitno nekoj post da iskara i da se kara bez bricina ! ti blagodaram za razbiranje na forumot kamoli site kako tebe da razmisluvat forumot ke napredne!
Strelec	quote: Originally posted by a-pin-dim f9 ubavo od tebe ali neznam na koj kazuvash ........ tija sto namisluvat toaa pravat ne e em bitno dali dolikuva ili ne bitno nekoj post da iskara i da se kara bez bricina ! ti blagodaram za razbiranje na forumot kamoli site kako tebe da razmisluvat forumot ke napredne! prekrasno srochen tekst!
a-pin-dim	The Christmas celebration begins on January 5th, the evening, known as kolede. Children go from door to door singing Christmas carols and receiving fruits, nuts and sweets from the people. Later in the evening, the elderly gather around a fire outside, and engage in a conversation about the past year, and about the year to come. The following evening is the Christmas Eve, when traditional oak log (badnik) is brought to the family hearth. This log is cut by the male head of the household and the older son, while the table is being set for the Christmas Eve Fast supper (Posna Veccera). The log is cut into three pieces, representing the Holy Trinity, and each piece is brought into the house by the father. A son, or some other member of the Family receives each piece and places it on the fire. As this is done, the son and the father exchange a greeting: "Good evening and happy Christmas Eve" (Dobra Veccer i Vesel badnik). While the log is being placed on the fire, the mother and the grandmother gather the children together and, from the outside, enter into the room where the supper is to be served. Each person carries a bundle of straw and the mother leads the children in spreading around the room the straw on the floor. The house is decorated with oak branches with their leaves on, representing the wish of the family for long and healthy life, "with health strong as oak, and with a life log as that of the oak." Then the fasting supper is served on the same table that the Christmas candle is burning. The fasting supper is composed of strict vegeterian recipes, such as cooked vegetables, nuts, bread (pokacha) and dried fruits. In the bread, a coin is being put while before it was baked. The traditional belief is that whoever gets the coin in his/her piece, will have a particularly successfull year to look forward to. The Christmas candle is then lit, and everyone sings a Christmas hymn. Very early Christmas day, people attend the first morning church service. After the family returns from church, the first guest arrives. This is usually a man who is a dear friend of the family, and he is especially honored during the celebration. When he first arrives he goes to see the yule log fire. He is then met by the host,who kisses him and gives him this special greeting: "CHRIST IS BORN" (Hristos se rodi). The guest replies: "INDEED, HE IS BORN" (Voistinu Se Rodi). These greetings are exchanged throughout the three days or Christmas. After the exchange or the greetings, the guest shakes the burning oak log and when the sparks fly up, he recites his best wishes for the family. He usually does this in rhyme, mentioning the Special desires of the family. The Christmas dinner usually consists of roast suckling pig and other festive dishes; the very festive meal begins and the celebration continues for three days.
a-pin-dim	Bozik e najgolemiot hristijanski praznik zashto na toj den se praznuva raganjeto na Spasitelot Isus Hristos. Ovoj praznik e narechen i matica na poveke praznici, bidejki da ne bil toj, shto znachi da ne se rodel Isus Hristos, nemalo da ima nitu negovo krshtevanje (Vodici), nitu Raspetie i Voskresenie (Veligden), nitu Voznesenie (Spasovden). Nemalo da postojat nitu praznicite Duhovden, Preobrazenie, Krstovden itn. Kolku ovoj den e vazen za choveshtvoto se gleda i po toa shto e zemen za kluchen datum, kamen temelnik za presmetuvanje na vremeto, pa taka imame stara i nova era shto znachi vreme pred i po raganjeto na Isus Hristos. BIBLISKI ZAPISI Evangelskite tekstovi svedochat deka rimskiot imperator Avgust izdal zapoved da se izvrki popis na naselenieto vo imperijata. Sekoj trebal da bide zapishan vo gradot na svoite dedovci. Palestina togash bila vo ramkite na Rimskata Imperija poradi shto i pravednite Josif i Sveta Deva Marija trgnale od Nazaret za da se zapishat vo Vitleem, bidejki bile od rodot Davidov. Koga pristignale vo Vitleem za niv nemalo mesto vo gostilnicite i kukite poradi toa shto vo gradot imalo mnogu narod dojden zaradi popisot. Nekoi dobri luge sakajki da im pomognat gi upatile vo edna peshtera vo blizinata na gradot kade shto pastirite vo nevreme gi zasolnuvale ovcite i kozite. Nokta silna svetlina ja ispolnila peshterata, no i okolnite ridovi, potoa Deva Marija go rodila svojot Sin prvenec, go povila i go stavila vo jaslite. Silnata svetlina gi isplashila i pastirite koishto so svoite stada nokevale na otvoreno na okolnite ridovi, no vednash potoa angel Gospodov gi uteshil i predupredil javuvajki im ja radosnata vest: "Ne bojte se! Eve, vi soopshtuvam golema radost, koja ke bide za site luge; zashto denes vi se rodi vo gradot Davidov Spasitel, koj e Hristos Gospod; i eve vi znak: ke najdete povien Mladenec kako lezi vo jasli". Vednash potoa horot na angelite ja zapeal pesnata: "Slava na Boga vo visinite, a na zemjata mir i megu lugeto dobra volja"! . Pastirite vednash otrchale do peshterata kade shto gi nashle Marija i Josif so Bogomladenecot, mu se poklonile, a potoa niz gradot razglasile za raganjeto na Spasitelot. Vednash potoa kaj prvorodeniot sin na Sveta Deva Marija pristignale trojcata mudreci od istok na koishto za raganjeto na Spasitelot im soopshtila neobichna zvezda na neboto kojashto i gi dovela do peshterata, dvizejki se pred niv koga tie odele i kojashto stoela koga tie odmorale. "I shtom vlegoa vo kukata, go vidoa Mladenecot so majka mu Marija i padnaa, pa mu se poklonija; a koga gi otvorija svoite kovchezinja, Mu prinesoa darovi; zlato, livan i izmirna" . Ovie darovi trebalo da pretskazat deka novorodenoto dete istovremeno e chovek (izmirnata), Bog (livanot - temjanot) i Car - zlatoto. Znachi pred Bogomladenecot se poklonile prostite pastiri i uchenite mudreci kako ovozemni ziteli, no i angelite od neboto shto znachi deka toj bil predodreden podednakvo da mu pripaga i na neboto i na zemjata. OBICHAI I OBREDI ZA BOZIKEVOTO RAGANJE Obichaite shto se izveduvaat na Badnik i Bozik vo nekoi detali megusebno se razlikuvaat od region do region, pa duri i od selo do selo, sepak vo osnova se izdeluvaat nekolku zaednichki elementi, kako shto se bogatata sofra, shto se podgotvuva na Badnik navecher, potoa koledniot ogan, zaedno so drvoto badnik, kako i koledicata prosledena so mnogu koledarski pesni. Bogatata trpeza so iskluchitelno posna hrana: pitulici, sarma, grav, kompir, riba, zelnik, ovoshje i sl. spored veruvanjata ima cel vrz principot na imitativna magija da obezbedi bogat rod na zemjodelskite kulturi. Obichaj e po vecherata sofrata da ne se kreva, tuku taa, zaedno so hranata, da ostane cela nok, a vo nekoi mesta taka ostanuva vo tekot na trite dena dodeka se praznuva Bozik. Ova e povrzano so veruvanjeto deka nokta ke dojde dedo Boze i ke se nahrani. Vo Kukushko se podgotvuvala vechera i za dedo Boze, trpezata se postavuvala vo dvorot, a domakinot go pokanuval: "Poeli dedo Boze da vecherame". Na Badnik sofrata se stava vrz slama za spomen na jaslite od Vitleemskata peshtera vo koja e roden Isus Hristos. Podocna od ovaa slama se vrzuvaat ovoshkite so veruvanje deka taa ke gi shtiti i deka ke dadat bogat rod. Na Badnik vo sekoja kuka se mesi kravajche, pita ili pogacha vo koja se stava srebrena para. Vecherta koga site ke sednat na vechera domakinot otkako ke se prekrsti i ke ja blagoslovi trpezata go krshi kravajcheto na tolku delovi kolku shto ima chlenovi semejstvoto, ostavajki ushte del za Boga i za kukata. Site prisutni vo svojot del od kravajcheto ja baraat parata, i onoj shto ke ja najdel parata ja staval vo grne ili chasha so vino od koja site piele za zdravje i sreka. Parata ja zemal toj shto ja nashol ili mu ja daval na domakinot i za toa dobival podaroci. OGNOVITE I PODAROCITE, NAJOMILENIOT DEL OD PROSLAVATA NA HRISTOVOTO RAGANJE Bogati obichai i veruvanja na Badnik se povrzani so obredniot ogan, kako i so gorenjeto na drvoto narecheno Badnik ili Badnikojca. Vo nekoi kraishta drvoto shto se gori e penushka od dab, vo drugi smreka, a nekade se gori krusha gornica (diva krusha) zashto se smetalo deka taa e najrodna, raga sekoja godina. Toa se pravelo za i godinata da bide rodna. Taa nok, kako shto zapishal Kuzman SHapkarev, "site domashni luge ne zaspivaat tuku prenokevaat budni, ta od toa se gleda deka taa nok e narechena: "Badnik - budnik". I mnogumina drugi istrazuvachi na ovie obichai smetaat deka imeto na ovoj den doaga od bdeenjeto, budnosta pokraj ovoj obreden ogan. K. Shapkarev ushte zabelezal deka vo Skopje koga ovaa penushka "Ke priblizi na dogoruvanje, gi isteruvaat mashkite deca nadvor, a ostanuvaat samo zenskite, za da vidat samo tie koga ke dogori. Toa znachelo da se ragaat se zenski od zivata stoka na domakinot t.e. jagninja, telinja, konji i sl.". Vo zbornikot na brakata Miladinovci srekavame podatoci deka vo Kukush od penushkata ostavale edno parche "koe vardat do drugata godina, za da potpalat ognot vo istiot vecher", a vo Voden "tova parche zakopvat v lozje za da se storit lozjeto crno". Vo Debarsko, spored zapisite na Vasil Ikonomov, isto taka, vnimavale "da ostane edno parche nedogorena glamna koeshto sekoja vecher od Bozik do Bogojavlenie se podgoruva i se ugasnuva so vino - za zachuvuvanje od povreda na domakniot siten dobitok". Vo vrska so obrednite koledarski ognovi e i obichajot koledica. I denes, kako i vo minatoto, vo selata i vo gradovite, vo site kraishta na Makedonija, pomali ili pogolemi grupi deca palat ogan, peat prigodni pesni i odat po kukite kade shto dobivaat podaroci kako shto se: pari, orevi, kosteni, jabolka, portokali i dr. Edna od najpopularnite pesni shto i sega se pee vo ovie sluchai "Kolede lede" ja srekavame i vo zapisite na G. Bojaxiev, objavena vo "Kniznici za prochit" vo 1893 godina: Kolede, lede! padnalo grede, utepalo dede. Dedo se machi, baba go kvachi, so chetiri jajca guskini, guskini! O. O. kolede! So Bozik zapochnuva periodot od 12 - te denovi t. n. nekrsteni ili pogani, a nekoi gi vikaat i ristosovi denovi shto traat do Vodici, period ispolnet so mnogu aktivnosti na negovite demoni, so religiozen strav i razni magiski zashtiti. Spored narodnoto veruvanje od Bozik do Vodici, koga Isus ne bil krsten, a Bogorodica bila leunka, razni zli demoni kako vampiri, karakonjuli, veshterki i dr. gi izveduvaat svoite orgii i se obiduvaat da mu napakostat na chovekot. Duri na Vodici koga se krshteva vodata se paraliziraat i nivnite dejstvija. So Bozik e povrzana i poslovicata: "Pred Bozik zad Bozik kaj da si, doma da si" shto ima dvojno znachenje: za vreme na golemiot praznik treba da se bide vo krugot na semejstvoto i tuka da se slushne i da se proslavi radosnata vest za raganjeto na Spasitelot, no ne e na odmet da se potseti deka vo najstudeniot period od godinata ispolnet so snezni vejavici, no i so drugi opasnosti, sepak najprijatno i najbezbedno e vo sopstveniot dom.
ozonce	Oj a-pin-dim, a-pin-dim sho ti pravi zenata, crna v'n vlacheseh pichkata i placheshe eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeej Nie u Negotino vakvi pesni peeme za Kolede, btw pove;ete na greana z'ta u kubaski :)
a-pin-dim	quote: Originally posted by ozonce Oj a-pin-dim, a-pin-dim sho ti pravi zenata, crna v'n vlacheseh pichkata i placheshe eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeej Nie u Negotino vakvi pesni peeme za Kolede, btw pove;ete na greana z'ta u kubaski :) ozonce kako prvo naucise da pisuvash a poslem komentiraj, poso takvi kako tebe go unishtuvat forum i bi trebalo da ne postojat na ovoj forum odma na ban da idat kako sto se bile do sega mnogu dushi..........
ozonce	starata dobra glupava pesna od serkovci kako tebe i vo novata 2004 godina, ne batka od takvite kako tebe ke prestanam da idam na forumot, ne mora da me baniraat, a toa sho go napishav drzi i toa e tochno!!!!
f9	ПРВО -Озонче-не доликува од било кој принцип да во било какво време се однесувате на овој форум како што ке ви текне(Тупурковски би го објаснил ова со зборот Волунтаризам) А сега за темава= Овој период е со покрај религиозно и со национално значење.Повекето обичаи кој се срекаваат низ Македонија се всушност остатоци од обичаите верувањата и традициите кој ги имале Античките Македонци кога биле пагани а кој верски се поклопуваат со некрстените денови. Во раните векови кога христијанството се проширило на нашите простори лугето верувале во многу богови кој најчесто денес се прикажани низ карневалските маски.Важно е да се напомене и тоа дека кога Христијанството било прогласено за државна религија во Римската империја почнал и обратен процес на прогони и спалувања на се што било паганско.Тоа продолжило и во Византија со уште поголема сила. Во тој период кој што науката го нарекува темен всушност се случило и уништување на сите сакрални објекти на паганите,бисти,статуи,плочи со посвети.Во период од 3 и пол векови било уништено се што можело да се најде од старата традиција и религија под директна команда од Цариград.Прогоните биле страотни и за многу пагани единствен спас бил да се засолнат во црквата и да се покрстат како возрасни-катехумени добивајки имиња од христијанската традиција и религија отфрлајки ги имињата деривати на паганските богови. Повекето археолози и историчари за да не и наштетат на црквата ова најчесто и го премолчуваат,што лично мислам е повеке штетно отколку корисно пред се ако се има во обзир доброволното прифакање на христијанството во првите три векови од дел на Македонците.