| OooOo |
Mnogu ubav zakon, samo nekako toa 3 pati da se poprava eden ist proizvod mi izgleda nekako mnogu. Eve povekje info ...
Потрошувачите ќе бидат во право и со закон
Во новиот закон за заштита на потрошувачите побаравме да биде вметнато дека не смее да има повеќе од три сервисирања на автомобилите или на апаратите додека трае гаранцијата. Во спротивно, на потрошувачот му следува нов производ.
Полето на работа на невладината Организација на потрошувачи на Македонија (ОПМ) е огромно. Речиси нема сегмент од општествениот живот во кој нема потрошувачка. ОПМ е формирана во 1996 година за да ги заштитува потрошувачите, со унапредување на законската регулатива и да со развивање на институциите што ќе ја спроведуваат. Ова е мултидисциплинарна област во која не смеете да дадете погрешен совет, зашто може скапо да чини, вели Маријана Лончар Велкова, претседателка на ОПМ.
l Кои механизми ги користи ОПМ за да ги оствари правата на потрошувачите?
- Организацијата работи врз основа на комисии од правната област, за станување и домување, за правата на пациентите, на децата итн. Имаме и советодавни бироа во Скопје, Битола, Штип, Тетово и во Охрид. Кога некој не е задоволен од производот што го купил и ќе се јави кај нас, правиме записник, му ги земаме сметките, гаранциите и другите документи за производот. Потоа контактираме со производителот или со трговецот за да го решиме спорот, а ако не може, веднаш реагираме до пазарните инспекции.
l На што најмногу се жалат купувачите во скопските продавници?
- Најмногу поплаки има за начинот на чување на прехранбените производи и за промена на нивните својства, грамажата на лебот, непреведени упатства за употреба, за немање тестери за козметички производи итн. Особено се жалат на услугите на јавните претпријатија. На поплаките против телекомот не можеме соодветно да реагираме, бидејќи се работи за монопол и никој нема увид во нивната работа. Еве, сега подготвуваа нов тарифен систем за формирање на цените на телефонскиот импулс, сами, без претставници на потрошувачите. Ќе си го објават и ние ништо не можеме. Добиваме жалби и за услугата на кабелските оператори, за сигурноста на детските играчки, квалитетот на облеката, обувките, мобилните телефони итн. Новите возила и техничките апарати се сервисираат повеќепати. Во новиот закон за заштита на потрошувачите побаравме да биде вметнато дека не смее да има повеќе од три сервисирања на автомобилите или на апаратите додека трае гаранцијата. Во спротивно, на потрошувачот му следува нов производ.
l Што предвидува новиот закон за заштита на потрошувачите?
- Со измените ќе се намалат двосмисленостите, ќе се обезбеди конзистентност со другите законодавства, ќе се разјаснат обврските на претпријатијата... Главните промени се во тоа што ќе се обезбедуваат јасни, разбирливи и целосни информации за производот и за неговото влијание врз средината, потрошувачите ќе бидат заштитени од лажни дисконтни продажби и ќе има поголем надзор врз спроведувањето на одредбите. Новиот закон нема да ги реши сите проблеми, но ќе ги ублажи и подобро ќе ги заштити потрошувачите. Ќе биде усогласен и со европската регулатива. Имавме можност да интервенираме во текстот и задоволни сме од постигнатото. Во законот е предвидено да се донесе и национална програма за заштита на потрошувачите, како дел од економската политика за земјата, и да се врши едукација на потрошувачите. Предвидено е и задолжително формирање совети на потрошувачи во рамките на општините.
l Се менуваат ли свеста кај луѓето и односот на продавачите кон нивните муштерии?
- ОПМ подготвува разни трибини, брошури и водичи со кои ги едуцураме потрошувачите за нивните права. Од нашите анкети се забележува зголемување на свеста на потрошувачите за нивните права, за измените во законите итн. Со развојот на пазарното стопанство и пазарната економија се менува и односот на трговците, јакне понудата на пазарот, се зголемува можноста за избор. Свеста полека се менува. Нашиот пазар со текот на времето ќе се среди под будното око на потрошувачите, кои ќе бидат коректор на девијантните појави.
l Како да се зголеми контролата на квалитетот на храната за да се избегнат случаи како со млекото?
- Нас не интересира квалитетот на конечниот производ, но треба да се контролира целиот процес на производство, особено на храната. Затоа што поскоро треба да се донесе хасап системот - контрола од нивата до трпезата, за да се избегнат ризиците за здравјето и за безбедноста на потрошувачот. Имаме посебен закон за храна, но во него има недоследности, на пример, во поглед на добиточната храна. Не се спроведуваат сите негови одредби, односно се уште не е основана Дирекцијата за храна, која преку еден инспекциски надзор ќе може да врши контрола на пазарот на прехранбени производи.
l Какво е искуството во западните демократии? Што се случува со оние што ги мамат потрошувачите?
- Таму измамниците строго се казнуваат, производите им се повлекуваат од пазарот, а добиваат и тужби од потрошувачите. За да имаме и ние организација што ќе повлекува тужби, ни требаат пари. На пример, парите што ќе се собираат од прекршоците ќе се слеваат во буџетот, па еден дел би можел да оди до организациите на потрошувачи. Се уште има многу работа на ова поле и треба напор од сите релевантни фактори. Најважна од се е едукацијата - ситуацијата најдобро ќе се регулира кога ќе имаме едуциран свесен потрошувач, кој знае што бара и врши притисок на пазарот. |